In april zijn Dijkstra & Dijkstra met 6VWO afgereisd naar HZPC in Metslawier. Gepke, oud werknemer HZPC, had al vaker gezegd dat we echt eens met onze leerlingen naar HZPC moesten gaan. Dit werd realiteit.
HZPC is internationaal marktleider op het gebied van aardappelveredeling, pootgoedhandel en productconceptontwikkeling. Het bedrijf probeert door geslachtelijke en ongeslachtelijke voorplanting van aardappelplanten, pootgoed te verkrijgen met gewenste over verbeterde erfelijke eigenschappen.
In het lab wordt gewerkt met de nieuwste PCR-technieken. Ook is er een samenwerking met de universiteit van Wageningen (Wageningen University & Research) om bepaalde DNA sequenties te koppelen aan nieuwe eigenschappen. In de kassen staan ontzettend veel (hybride) aardappelplantjes in alle formaten van 150 verschillende rassen en in het snijlab worden aardappelplantjes snel vermeerderd door middel van weefselkweek.
De leerlingen kregen twee keer een college van een klein uur. Henk Visser vertelde in het eerste college over de stappen van het veredelen. Aan zijn presentatie had hij begrippen als diploïd (de mens heeft elk chromosoom 2x) en tetraploïd (een aardappel heeft elk chromosoom 4x) toegevoegd. Ook vertelde hij dat je met ongeslachtelijke voortplanting via de knollen, een plant met gewenste eigenschappen kunt vermeerderen. En dat je met ongeslachtelijke voortplanting stuifmeel van de ene plant overbrengt op de stamper van een andere plant en zo nakomelingen (de honderden zaadjes in een aardappelbes) verkrijgt. Deze nakomelingen hebben allerlei verschillende eigenschappen (genetische variatie).
Het tweede college werd verzorgd door Sandra, moleculair bioloog. Zij vertelde dat HZPC naar SNP’s in het DNA zoekt. Dit zijn variaties in het DNA van slechts enkele letters (basen). Hiertoe wordt het DNA vermeerderd en daarna of zelfs tegelijkertijd uitgelezen door een machine die speciaal voor HZPC ontwikkeld is. Deze machine kan de markers in 14.000 plantjes per dag uitlezen.
Andere onderwerpen die besproken werden waren: de verschillende aardappelziektes en resistentie, groeiomstandigheden voor de planten over de hele wereld, verschillende eisen aan aardappelen van in verschillende markten.
Eenmaal terug op school moesten de leerlingen even bijkomen van alle informatie. De excursie werd toepasselijk afgesloten met… …een gefrituurde aardappel.
In beide colleges en in de rondleiding waren vele eindtermen van het vwo-examen biologie verwerkt; een mooie opfrisser voor onze 6 vwo’ers! Hopelijk hebben ze door dit bezoek een beter beeld bij de voortplantingsmanieren/technieken bij planten en de PCR-techniek. Dat helpt hen hopelijk bij het eindexamen.